Roltrap Schepelhal maakt plaats voor nieuwe trap

Met uiterste nauwkeurigheid is de roltrap in de Schepelhal van het Tweede Kamercomplex ontmanteld. De roltrap maakt plaats voor een ‘gewone’ trap en een lift naar ontwerp van Janneke Bierman. Het nieuwe ontwerp is efficiënter in onderhoud en verlevendigt de Schepelhal. Daarnaast komt er meer ruimte voor ontmoeten en interactie. De komst van een nieuwe lift zorgt voor betere toegankelijkheid. De ontmantelde trap was overigens niet de iconische dubbele roltrap in de Statenpassage. Die blijft ook na de renovatie zijn rol vervullen als belangrijke route naar de publieke tribune van de plenaire zaal.

De roltrap in de Schepelhal ligt al vrijwel horizontaal. De onderkant hangt in een stalen stelling
Beeld: RVB

“Ik was erbij toen deze roltrap door het dak naar binnen werd gehesen ruim dertig jaar geleden. Sterker nog ik heb de hele route vanuit Duitsland naar de Tweede Kamer in Den Haag meegemaakt. Twaalf ton staal en ruim vijftien meter op een dieplader. Met een grote kraan werd het gevaarte zo via het dak naar binnen getild.” Aan het woord is Sergei Ladan, een van de installateurs die vandaag ook bij de ontmanteling is. “Bijzonder om hier weer te zijn na al die jaren.”

Roltrappen naar oude en nieuwe zaal

Ergens midden jaren 80 verscheen hij op een tekentafel in Amsterdam voor het eerst op papier; de roltrap in de Schepelhal van de Tweede Kamer. Architect Pi de Bruijn wilde een makkelijke toegang bouwen naar de Oude Zaal, toen nog de plenaire zaal van de Tweede Kamer met de bekende overvolle groene bankjes. Zijn ontwerp voorzag weliswaar in een nieuwe plenaire vergaderzaal, maar de Oude Zaal bleef een belangrijke vergaderruimte. Ook de Oude Zaal moest daarom goed bereikbaar zijn. Zijn oplossing: roltrappen.

Een roltrap heeft veelvuldig onderhoud nodig, moet na een aantal jaar weer worden vervangen en verbruikt energie. Naast het efficiënter gebruik van de ruimte in de Schepelhal is het dus ook een kostenbewuster én gezonder alternatief om de roltrap te vervangen door een vaste trap. Naast de nieuwe trap komt een ruime lift die voldoet aan alle toegankelijkheidseisen van deze tijd.

Links een foto van de oude roltrap in de Schepelhal voor de renovotie en rechts een impressie van het nieuwe ontwerp van de trap door BiermanHenket
Beeld: RVB / BiermanHenket
Links de oude situatie vóór de renovatie, rechts het nieuwe ontwerp van BiermanHenket

Ontmoeten

Tijd voor een nieuwe trap in de Schepelhal. Een puzzel waarvoor architect Janneke Bierman van bureau BiermanHenket een oplossing moest vinden. Zij is verantwoordelijk voor het ontwerp van gebouw A van de Tweede Kamer, het gebouwdeel waarin de roltrap staat. In de derde aflevering van Ondertussen aan de Hofvijver (december 2022) vertelt ze uitgebreid over de renovatie van gebouw A.

De nieuwe trap verlevendigt de Schepelhal en geeft meer ruimte voor ontmoeten en interactie. Onder meer in de vorm van een permanente tentoonstelling over de geschiedenis van het parlement. De komst van een nieuwe lift zorgt er bovendien voor dat de route naar de Oude zaal toegankelijker wordt. De nieuwe trap verbindt tegelijkertijd ook de entree van Binnenhof 1A (de entree via het Opperhof) met de Schepelhal.

3D-weergave van de route vanuit de Schepelhal naar de foyer en Oude Zaal op de eerste verdieping. Eerst leidt een brede trap je naar een tussenverdieping, daarna gaat de routing verder over een kleinere trap naar de eerste verdieping
Beeld: RVB / BiermanHenket
Inkijkplattegrond met nieuwe route vanuit de Schepelhal naar de Oude Zaal

Gevaarte

Maar om de nieuwe trap te bouwen, moet eerst de oude roltrap eruit. En dat is niet zomaar gebeurd. De trap was te groot om in zijn geheel uit het gebouw te halen. Ook kon de trap niet zomaar weggetakeld worden, er kan geen kraan naar binnen die groot genoeg is om die klus te klaren. Daarom is het mechanische gevaarte nu ter plekke ontmanteld. Toevalligerwijs door het bedrijf waar Sergei Ladan nu ook werkt. Dertig jaar later is hij weer terug op het Binnenhof, nu om de trap te verwijderen.

Korte handleiding ‘Hoe ontmantel ik een roltrap’

Een korte handleiding trapdemontage voor beginners. 1] Je tilt de bovenzijde van de trap één meter omhoog. Hierdoor ontstaat er ruimte aan de onderkant, waardoor je de onderkant uit het installatie-gat kunt tillen. 2] Als de onderkant van de trap helemaal uit het gat is zet je het gevaarte aan de onderkant op ‘wieltjes’ en rijd je het langzaam achteruit, waarbij je tegelijkertijd de bovenkant naar beneden laat zakken. 3] Als de 15 meter staal en traptreden op de grond ligt, zaag je de trap in vervoerbare stukken zodat je deze door het gebouw kunt afvoeren. Klinkt niet ingewikkeld, is het wel. Vooral door de afmetingen en het gewicht van de roltrap.

Met zes man is dinsdag 9 januari heel nauwkeurig de linkertrap verwijderd. Op woensdag volgde met dezelfde precisie het rechterdeel. Na een dag voorbereiding en twee dagen takelen en demonteren is de oude roltrap verwijderd. Daarmee is de rol van deze trap in de Schepelhal definitief uitgespeeld.