RVB-monumentenadviseurs: verhalenverteller, vraagbaak en adviseur

Zorgvuldig beheer

De gebouwen rond het Binnenhof zijn landelijk bekend, maar de vastgoedportefeuille van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) telt honderden monumenten die vragen om zorgvuldig beheer. Julia Hennig en Gysbrecht Speyart zijn allebei opgeleid als architect restauratie en hergebruik. En als monumentenadviseur op het gebied van historische interieurs. Samen met RVB-collega's Marc van Roosmalen, Bert van Bommel en Bram Hulshof maakten ze de afgelopen jaren een inventarisatie van de stijlkamers van het Binnenhof als voorbereiding op de renovatie.

Duurzaamheid

'Ik houd me dagelijks bezig met monumentale interieurs', zegt Hennig. 'Dat is geen luxe, maar noodzaak. Als RVB hebben we een voorbeeldfunctie. We zijn de grootste portefeuillehouder van Nederland, met prachtige monumenten, en het is onze wettelijke plicht daarvoor te zorgen. Je moet gewoon zorgvuldig met je gebouwen omgaan. Dat is een kwestie van duurzaamheid. Je wilt toch ook niet dat iemand met een doek met bleekmiddel op jouw nieuwe parketvloer gaat staan poetsen?'

Speelruimte aangeven

'We zijn er met zijn allen van doordrongen dat het Binnenhof één groot monument is', zegt Speyart. ‘Wij zijn ervoor om te vertellen: wat maakt het nou precies monumentaal en waar moet je op letten? Zo geven wij vanuit het perspectief van het monument de speelruimte aan, waarbinnen een ontwerp zich kan bewegen. Dat is waar wij voor staan.'

Hennig ziet zichzelf vooral als verhalenverteller en vraagbaak. Dat de graven van Holland hier hebben gewoond, dat Van Oldenbarnevelt hier aan zijn einde is gekomen, ga zo maar door. ‘Ik denk dat de verhalen die wij vertellen belangrijk zijn als je de geest van een plek wilt snappen. Verhalen zijn een aanmoediging om nieuwsgierig te zijn, die moet je meenemen als inspiratie in je ontwerp.'

Op de afdeling van Hennig en Speyart werken zo'n 25 collega's. Speyart: 'Met zijn allen geven wij advies en benoemen wij aandachtspunten. Sparren met collega's gaat toch anders dan met externen in een projectteam. En je kunt aan een collega vragen hoe een bepaalde ruimte er dertig jaar geleden uit zag, want bronnen uit het verleden zijn soms summier.'

Wat is een stijlkamer?

Het RVB hanteert voor een stijlkamer de volgende definitie: 'een vertrek met oorspronkelijke afmetingen/verhoudingen, waarin een ensemble van samenhangende interieurelementen uit een bepaalde tijd aanwezig is'. Het gaat dus om het totaal: de ruimte, de aankleding en de meubels.

96 ruimten

Op het Binnenhof zijn in totaal 96 ruimten aangemerkt als stijlkamer. Sommige daarvan zijn beroemd, zoals de Ridderzaal, de Trêveszaal waar het kabinet vergadert en de vergaderzaal van de Eerste Kamer. De meeste stijlkamers zijn historisch, maar er zijn ook moderne: de plenaire vergaderzaal van de Tweede Kamer bijvoorbeeld. Die dateert uit 1992, maar valt overduidelijk onder de definitie.
Veel stijlkamers zijn terug te vinden in het boek Interieurs van het Binnenhof - verscholen erfgoed in beeld (2018), een gezamenlijke uitgave van het Rijksvastgoedbedrijf, de afdeling Monumentenzorg en Welstand van de gemeente Den Haag, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Atelier rijksbouwmeester.