Eerste vrachtwagens door verlaagde en verstevigde Stadhouderspoort
Deze week reden de eerste elektrische vrachtwagens onder de Stadhouderspoort door. Om de doorgang geschikt te maken is de monumentale poort uitgegraven. Maar allereerst moest de fundering versterkt worden. Dat gebeurde door ‘grouten’, of specifieker: jetgrouten. Projectleider Marco van Smoorenburg vertelt meer over deze innovatieve manier van funderingsversterking die is ingezet om de monumentale poort ondergronds te verstevigen.
De vrachtwagens voor aan- en afvoer van materiaal en materieel van en naar het Opperhof zijn nét iets hoger dan de monumentale Stadhouderspoort. De oplossing? De grond onder de poort verlagen en ter bescherming de poort inpakken. En de fundering van de poort verstevigen. Dat laatste gebeurde door jetgrouten. We vroegen projectleider Marco van Smoorenburg meer over deze techniek.
Wat is jetgrouten eigenlijk?
‘Jetgrouten is een geavanceerde manier van funderingsversterking die geschikt is voor bestaande bebouwing en alle grondsoorten. In het bijzonder voor monumenten zoals het Binnenhof, omdat de constructie niet aangetast wordt door de werkzaamheden. We brengen onder hoge druk een mengsel van bindmiddel en water (‘grout’) de grond in.’
Wat voor bindmiddel?
‘Het bindmiddel bestaat vooral uit cement, bij de Stadhouderspoort CO2-arm cement, met soms nog een toevoeging. De opvallende paarse silo die in februari op het Buitenhof stond bevatte dat bindmiddel in poedervorm. Door het te mengen met water ontstaat de groutsuspensie waarmee we het fundament van een gebouw kunnen versterken en waterremmend kunnen afdichten.'
Hoe krijg je dat mengsel de grond in?
‘Jetgrouten is één van de grouttechnieken. Je kan bijvoorbeeld ook grondverdringend grouten of compenserend grouten, waarbij je een verzakte constructie weer omhoog brengt. Bij jetgrouten boren we een buis tot de gewenste positie en helling, daar spuiten we de grond los met de groutsuspensie. Dit gebeurt met veel energie, zodat de grond erodeert en met het grout vermengt. Je vervangt en versterkt de grond dus tegelijkertijd. Daarbij komt overtollige grondspoeling naar boven, de ‘spoil’. Die spoil vangen we op en verwerken we.’
Gewoon een kwestie van heel hard persen?
‘Dat persen moet wel beheerst gebeuren. De straal kan enorm destructief zijn vanwege de kracht. Het grout wordt door een ventiel van enkele millimeters geperst met een druk tot 500 Bar. Door de boorbuis vlak langs de constructie in te boren, is de groutstraal met die druk in staat om tot ver onder de constructie te komen. We hoeven dus niet te slopen om ergens onder te komen.
Wat is het ideale recept voor de suspensie?
‘Dat is voor iedere ondergrond en doel van de constructie anders. Eerst moet je weten met wat voor grond je te maken hebt. Bij de Stadhouderspoort hebben we een proefpaal met sondes in de grond gebracht, op een paar meter van de poort af. Met het bindmiddel uit de paarse silo hebben we de suspensie in de juiste verhouding ‘mixed-in-place’ aangebracht. Zo zijn we in staat de variabelen tijdens het project verifiëren en waar nodig aanpassen.'
Waarom was jetgrouten de ideale methode voor de Stadhouderspoort?
‘Werken in een monument vraagt om pasklare oplossingen. Jetgrouten kan op een heel kleine oppervlakte, zonder veel graafwerk. Je hoeft niet te stutten of te ondersteunen en je hebt minder kans op verzakkingen. Jetgrouten is al decennia in ontwikkeling. We zijn nu op een punt zijn aangekomen dat we buiten de standaard cilindervormige kolommen ook andere vormen in de grond kunnen realiseren.'
'Bij de Stadhouderspoort hebben we gebruik gemaakt van lamellen. Dit zijn ‘taartpunten’ die we overlappend aan elkaar hebben gemaakt, waardoor het fundament één geheel vormt en tegelijkertijd waterremmend is voor toekomstige bouwfasen. Bij de Stadhouderspoort hebben we bovendien geheel emissievrij gewerkt. Zowel al ons ingezette materieel was elektrisch, net als alle transportbewegingen. Ook dat maakte het tot een heel speciaal project.’
Video
Keller Funderingstechniek maakte een video van het werk aan de Stadhouderspoort.
Bekijk de video op YouTube