Nieuwe archeologische ontdekking: resten van Spuipoort uit 13de-14de eeuw opgegraven

Bij archeologisch onderzoek op de Hofplaats bij het Tweede Kamergebouw aan het Binnenhof zijn archeologen van de gemeente Den Haag gestuit op de bijzondere overblijfselen van de Spuipoort, daterend uit de late 13de of het eerste kwart van de 14de eeuw. De ontdekking, die plaatsvond tijdens opgravingen op de locatie, biedt een uniek inzicht in het historisch erfgoed van het Binnenhof.

Archeologen aan het werk bij de blootgelegde ondergrondse resten van de Spuipoort. Op de achtergrond de pleniare zaal van de Tweede Kamer.
Beeld: RVB / Tineke Dijkstra

Oorspronkelijk kende het Binnenhof een stelsel van dubbele grachten, omgeven door poorten. De Spuipoort was een van de poorten die zich bevond aan de zuidzijde van het Grafelijk Hof, gelegen op de noordoever van de buitenste gracht. Het imposante poortgebouw bestond uit een rechthoekige structuur met twee torens die half in de gracht stonden. Het gebouw had een verdieping en een zadeldak en diende als wachthuis. De Spuipoort onderging meerdere renovaties wegens bouwvalligheid voordat het gebouw uiteindelijk in 1861 werd gesloopt.

Onderzoek

Het rechthoekige poortgebouw onderging in de 15de eeuw een transformatie, waarbij de oorspronkelijke twee ronde torens werden vervangen door twee achthoekige torens, gemetseld op de fundamenten van de oorspronkelijke torens. Eerdere archeologische onderzoeken in 1987, voorafgaand aan de bouw van het huidige Tweede Kamergebouw, brachten al delen van de poort aan het licht. De renovatie van het Binnenhof biedt nu een uitgelezen kans om de overblijfselen met moderne technologieën opnieuw te onderzoeken. Met behulp van geavanceerde technieken, waaronder een 3D-scan, zal het archeologisch team de resten gedetailleerd in kaart brengen en zo een waardevolle bijdrage leveren aan het behoud van het culturele erfgoed van het Binnenhof.

Door Jan Mesker getekende reconstructie van de Spuipoort. We zien de twee torentjes en daar tussenin de poort naar het Binnenhof.
Beeld: UBLeiden
Reconstructie van de oorspronkelijke poort door Jan Mesker

Andjelko Pavlovic, archeoloog bij de gemeente Den Haag: "Deze ontdekking werpt weer een nieuw licht op het rijke verleden van het Binnenhof. Door nieuwe technologieën, zoals met de 3D-scan, kunnen we deze overblijfselen op een manier bestuderen die voorheen ondenkbaar was. Het feit dat we nu, na 33 jaar, deze resten opnieuw kunnen onderzoeken, biedt ons de kans om nog meer te weten te komen over de veranderingen van de poort door de jaren heen.”

Nieuwe publieksentree

In het voorlopig ontwerp van de nieuwe publieksentree Tweede Kamer is ruimte gereserveerd om de resten van de Spuipoort terug te laten komen. Op dit moment wordt de haalbaarheid hiervan onderzocht.

 

Het blootgelegde fundament van een van de torens van de Spuipoort
Beeld: RVB / Tineke Dijkstra
Fundament van een van de torens
Het blootgelegde fundament van een van de torens en muren van de Spuipoort. Op de achtergrond rechts is een elektrische graafmachine aan het werk.
Beeld: RVB / Tineke Dijkstra
Fundament van toren en muur
Grondplan van de Spuipoort in messing in de bestrating op de Hofplaats bij de plenaire zaal van de Tweede Kamer, zoals het te zien was vóór de renovatie.
Beeld: Wikipedia
Het grondplan van de Spuipoort in de bestrating van de Hofplaats vóór de Binnenhofrenovatie